Nie ulega wątpliwości, że jesteśmy różni. Fakt ten ma ogromne przełożenie na nasze relacje, ale teraz skoncentrujemy się na czymś innym. Czasem można usłyszeć o tym, że ktoś jest apodyktyczny. Czy wszyscy zdają sobie sprawę z tego, kiedy możemy mówić o takiej osobie? Jeśli nie, najwyższa pora przyjrzeć się faktom.
Osoby apodyktyczne – czyli jakie?
Być może znajdą się tacy, którzy powiedzą, że chodzi o obelgę. Takie myślenie nie jest zgodne ze stanem faktycznym, aczkolwiek można je zrozumieć, ponieważ mowa o przymiotniku, który niesie za sobą negatywne konotacje.
Jeśli chodzi o szczegóły, należy mieć świadomość tego, że mowa o ludziach, którzy się wywyższają. Wywyższanie może mieć bardzo różny charakter – pewnie przynajmniej część z nas zetknęła się z sytuacją, kiedy osoba X uważa, że jej potrzeby są najważniejsze. Do tego na pewno należy też dodać upartość i złe znoszenie wszelkich głosów sprzeciwu. Nie można też zapomnieć o tym, że wspomniany przymiotnik nie musi odnosić się do konkretnego człowieka. Mamy określenie, które może zostać wykorzystane np. przy zdaniu czy jakimś geście.
Czy można mówić o despocie?
Niemniej jednak tematem tego tekstu są ludzie. Ludzie, którzy być może czasem określani są mianem despotycznych. Mamy do czynienia z czymś, co nie powinno się dziać, aczkolwiek jest to coś jak najbardziej zrozumiałego. Narzucanie innym własnego zdania niejako wiąże się z terrorem. Wypada też podkreślić, że całkowite podporządkowanie się komuś wbrew ogólnym przekonaniom nosi za sobą negatywne konsekwencje. Tyczy się to także zdrowia psychicznego – czyli sfery, o której w ostatnim czasie dowiadujemy się coraz więcej.
Jak radzić sobie w takiej sytuacji?
Wszyscy mamy jakiś temperament, do każdego z nas można przepisać określone cechy charakteru. Nie ma jednak co ukrywać, że mowa o wzorcu zachowania, który jest przekazywany z pokolenia na pokolenie. Aczkolwiek skoncentrujmy się na tym, co jest tu i teraz. Wyobraźmy sobie sytuację (nie powinno to być trudne), że często mamy do czynienia z osobą apodyktyczną i rzecz jasna absolutnie nam to nie odpowiada. Jak w takiej sytuacji postępować? Co by nie mówić, poradzenie sobie w takich okolicznościach nie jest łatwe. Najważniejsze jest jednak to, że mowa o czymś, co jest możliwe.
Nie jest tak, że możemy mówić o zasadach, które stanowią gwarancję sukcesu. Na pewno jednak warto zwrócić uwagę na:
- asertywność,
- nieustępliwość,
- zachowywanie dystansu,
- spokój,
- opanowanie,
- brak tłumaczeń,
- kompromis (w miarę możliwości).
Zatrzymajmy się może przy tym braku tłumaczeń. Zdarzają się sytuacje, kiedy pewne decyzje wymagają wyjaśnień. Chodzi o szeroko rozumiane skrajne przypadki. Ogólnie rzecz biorąc, nie trzeba jednak tłumaczyć się ze swoich decyzji. Mowa o tym nie bez przyczyny – osoby despotyczne mogą wymuszać tłumaczenie się z każdego kroku.
Trzeba też sobie uczciwie powiedzieć, że tak naprawdę nie ma większego znaczenia, kiedy stykamy się z osobą apodyktyczną. Relacja z taką osobą zawsze jest trudna – nie ma znaczenia, czy chodzi o pole prywatne, czy zawodowe.
Jaki z tego wszystkiego należy wyciągnąć wnioski?
Najprościej powiedzieć, że bardzo ważne w tym wszystkim jest to, aby nie dać się stłamsić osobie apodyktycznej. Co jednak nie oznacza tego, że trzeba iść z taką osobą na swego rodzaju wojnę. Kluczem jest pilnowanie granic, których przekroczenie może oznaczać poważne problemy.